Tín chỉ Carbon là một khái niệm quan trọng trong thời điểm biến đổi khí hậu ngày càng nhanh chóng và lượng khí thải Carbon không ngừng tăng. Vậy tín chỉ Carbon là gì? Bài viết dưới đây, BIOGENCY sẽ giải thích chi tiết về tín chỉ Carbon cũng như các thông tin liên quan đến khái niệm này.
Tín chỉ Carbon là một khái niệm quan trọng trong thời điểm biến đổi khí hậu ngày càng nhanh chóng và lượng khí thải Carbon không ngừng tăng. Vậy tín chỉ Carbon là gì? Bài viết dưới đây, BIOGENCY sẽ giải thích chi tiết về tín chỉ Carbon cũng như các thông tin liên quan đến khái niệm này.
Bằng cách tuân thủ quy trình trên và tích cực tương tác với các bên liên quan, bạn có thể phát triển thành công dự án tín chỉ carbon tại Việt Nam, góp phần vào nỗ lực giảm phát thải toàn cầu và thúc đẩy phát triển bền vững tại địa phương.
Phát triển một ý tưởng dự án giảm phát thải có tiềm năng tạo ra tín chỉ carbon, chẳng hạn như trồng rừng, giảm phát thải từ nông nghiệp, hoặc dự án năng lượng tái tạo.
Lượng khí thải KNK = Hệ số phát thải * Mức tiêu thụ/sản lượng
Một nhà máy sử dụng 100 tấn than đá trong một năm. Hệ số phát thải của than đá là 2,49 tấn CO2/tấn than đá. Lượng khí thải CO2 của nhà máy là:
Lượng khí thải CO2 = 2,49 tấn CO2/tấn than đá * 100 tấn than đá = 249 tấn CO2. Để bù đắp cho lượng khí thải này, nhà máy cần mua 249 tín chỉ Carbon.
Trong năm 2023, có trên 20 thị trường carbon tuân thủ (compliance carbon markets - CCM) đi vào hoạt động trên khắp thế giới như Jordan, Chile, Singapore và một số thị trường khác dự kiến sẽ ra mắt trong những năm tới tại Thâm Quyến, Quảng Đông (Trung Quốc), Tokyo (Nhật Bản), California (Hoa Kỳ), Québec (Canada) và các quốc gia như: Mexico, Hàn Quốc, New Zealand, cũng như các thực thể siêu quốc gia (như Hệ thống thương mại phát thải ETS của EU).
Sự phát triển của CCM là một bước tiến quan trọng trong nỗ lực toàn cầu nhằm giảm phát thải khí nhà kính và chống lại biến đổi khí hậu. Các thị trường này được thiết kế để tạo ra một kích thích kinh tế mạnh mẽ cho việc giảm phát thải bằng cách áp đặt giới hạn phát thải cho các doanh nghiệp và tổ chức, cũng như tạo điều kiện cho việc mua bán tín chỉ carbon giữa các bên tham gia.
Jordan nổi bật là quốc gia tiên phong trong việc giải quyết các chiến lược bảo vệ môi trường thông qua cơ sở hạ tầng kỹ thuật số mạnh mẽ. Mặc dù phải đối mặt với những thách thức môi trường như nhiệt độ tăng, khan hiếm nước và nhu cầu năng lượng tăng đột biến, Jordan đã có những bước tiến đáng kể.
Nước này trở thành quốc gia đang phát triển đầu tiên thiết lập hệ thống đăng ký MRV và carbon phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế, đặt nền tảng cho việc mua bán khí thải. Để chuẩn bị cho hệ thống MRV của mình, Jordan đã ban hành một đạo luật vào năm 2019, tạo tiền đề cho các khuôn khổ thể chế và quy định. Hệ thống MRV theo dõi lượng khí thải trong các lĩnh vực như năng lượng, giao thông và nông nghiệp, điều chỉnh kết quả phù hợp với NDC của quốc gia.
Chile đã có những bước tiến đáng kể trong việc tận dụng thị trường carbon để giải quyết các thách thức môi trường và đạt được NDC theo Thỏa thuận Paris. Đất nước này được đặc trưng bởi địa lý đa dạng, trải dài từ sa mạc Atacama đến những khu rừng tươi tốt. Sự đa dạng này mang lại cả thách thức và cơ hội về lượng khí thải carbon và khả năng hấp thụ carbon.
Chile đã đầu tư vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số hiện đại để hỗ trợ nước này tham gia vào thị trường carbon quốc tế. Điều này bao gồm các hệ thống MRV mạnh mẽ được liên kết với các cơ quan đăng ký quốc gia hoặc quốc tế. Chile đã nhanh chóng mở rộng năng lực năng lượng tái tạo, đặc biệt là năng lượng mặt trời và năng lượng gió. Quá trình chuyển đổi này không chỉ làm giảm lượng khí thải carbon mà còn khiến nơi đây trở thành điểm đến hấp dẫn cho các khoản đầu tư vào năng lượng sạch.
Singapore, mặc dù chỉ là một quốc gia nhỏ, nhưng đã nổi lên như một quốc gia dẫn đầu về thị trường carbon thông qua các giải pháp kỹ thuật số sáng tạo và chính sách chiến lược.
Singapore đã phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật số hiện đại, toàn diện để hỗ trợ nước này tham gia vào thị trường carbon quốc tế. Điều này bao gồm các hệ thống MRV tiên tiến và cơ chế đăng ký an toàn, đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu phát thải. Chính quyền thành phố đã đầu tư vào các công nghệ tiên tiến để cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng và giảm lượng khí thải. Những đổi mới này được áp dụng trên nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm giao thông, công nghiệp và quy hoạch đô thị.
Các thị trường tiêu biểu khác và xu hướng
Sự mở rộng của các thị trường carbon tuân thủ trên toàn cầu không chỉ là một dấu hiệu tích cực cho nỗ lực chống biến đổi khí hậu mà còn là một cơ hội để các quốc gia và doanh nghiệp hợp tác và đổi mới trong lĩnh vực năng lượng sạch và giảm phát thải carbon.
Ngày 07/01/2022, Chính phủ ban hành Nghị định 06/2022/NĐ-CP quy định về việc giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, bảo vệ tầng ozon. Nghị định này quy định một số điều của Luật Bảo vệ môi trường, bao gồm Điều 91 về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, Điều 92 về bảo vệ tầng ozon, Điều 139 về tổ chức và phát triển thị trường carbon.
Trong đó, Nghị định quy định lộ trình phát triển cụ thể, thời điểm triển khai thị trường carbon trong nước cụ thể như sau:
Thị trường tín chỉ Carbon mang lại nhiều lợi ích, có thể kể đến như:
Việc buôn bán tín chỉ carbon được quản lý bởi chính phủ hoặc các tổ chức quốc tế chịu trách nhiệm đặt ra giới hạn về lượng khí nhà kính (tính bằng một đơn vị CO2) có thể được thải ra. Do đó, các doanh nghiệp được phân bổ một lượng carbon cụ thể mà họ có thể thải ra hàng năm. Nếu vượt quá giới hạn này, họ cần mua tín chỉ carbon hoặc đền bù carbon. Nếu không vượt quá giới hạn, họ có thể bán tín chỉ carbon chưa sử dụng hoặc các doanh nghiệp cần chúng.
Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới, số lượng giấy phép trên thị trường còn hạn chế vì tổng số tiền là một nỗ lực để phù hợp với mục tiêu cắt giảm. Khi bắt đầu giai đoạn giao dịch, giấy phép phát thải có thể được mua trong cuộc đấu giá hoặc được cấp miễn phí cho các doanh nghiệp. Theo thời gian, số lượng giấy phép hiện có ngày càng giảm, góp phần gây áp lực lên các doanh nghiệp tham gia trong việc giảm lượng khí thải và đầu tư vào các giải pháp sản xuất sạch hơn. Mục tiêu là về lâu dài giá của các công nghệ mới và sạch hơn sẽ giảm trong khi sự đổi mới tăng lên.
Lượng khí thải giảm = Lượng khí thải trước dự án - Lượng khí thải sau dự án
Một công ty thực hiện dự án trồng rừng để giảm phát thải KNK. Lượng khí thải trước dự án là 100 tấn CO2/năm. Sau khi thực hiện dự án, lượng khí thải giảm xuống còn 50 tấn CO2/năm. Lượng khí thải giảm được là:
Lượng khí thải giảm = 100 tấn CO2/năm - 50 tấn CO2/năm = 50 tấn CO2/năm
Ngoài hai phương pháp trên, còn có một số phương pháp khác để tính toán tín chỉ Carbon, ví dụ như phương pháp dựa trên diện tích rừng.
Một số công cụ tính lượng khí thải Carbon:
Ở Việt Nam, để có tín chỉ carbon, cần tuân theo các quy định và tiêu chuẩn cả quốc tế và quốc gia liên quan đến phát triển, xác minh, và giao dịch tín chỉ carbon. Dưới đây là các bước cơ bản mà bạn cần thực hiện:
Thị trường tín chỉ Carbon được biết đến là một hệ thống giao dịch, cho phép tổ chức mua và bán quyền phát khí thải nhà kính (cụ thể là CO2). Công ty và cá nhân có thể dùng thị trường Carbon để mua tín dụng Carbon từ những đơn vị loại bỏ hay giảm phát thải khí nhà kính để bù đắp lượng phát thải khí nhà kính.
Thị trường Carbon là khái niệm bắt nguồn từ Nghị định Kyoto về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc năm 1997. Theo đó, các quốc gia sở hữu tín chỉ Carbon vượt mức được mua hay bán bởi quốc gia đang phát thải nhiều hay ít hơn mục tiêu đề ra. Từ đó, phát sinh các giao dịch mua bán Carbon và thị trường Carbon hay thị trường tín chỉ Carbon được hình thành.
Với một khoản tín dụng Carbon có thể trao đổi được một tấn Carbon Dioxide hoặc một loại khí nhà kính tương đương khác được giảm thiểu. Khi khoản tín dụng Carbon được sử dụng để giảm thiểu, tránh phát thải hay cô lập, thì sẽ trở thành khoản bù đắp và không thể được mua bán nữa.
Thị trường tín chỉ Carbon được Chính phủ hoặc các tổ chức quốc tế chịu trách nhiệm quản lý, cũng như đặt ra giới hạn về lượng khí nhà kính cho phép thải ra. Chính vì vậy, doanh nghiệp được phân bổ lượng Carbon cụ thể cho phép thải ra hằng năm. Nếu vượt giới hạn thì họ cần mua tín chỉ Carbon hoặc đền bù. Nếu không vượt giới hạn thì có thể bán tín chỉ chưa được dùng.