Thị trường lao động là sự trao đổi hàng hóa sức lao động giữa một bên là những người sở hữu sức lao động và một bên là những người cần thuê sức lao động đó.
Thị trường lao động là sự trao đổi hàng hóa sức lao động giữa một bên là những người sở hữu sức lao động và một bên là những người cần thuê sức lao động đó.
Người lao động cần có việc làm để có thể tạo ra thu nhập và trang trải cuộc sống. Và khi họ tham gia thị trường lao động chính là việc họ đi tìm việc làm.
Thị trường lao động cung cấp cơ hội việc làm cho người lao động, giúp họ có thu nhập để duy trì cuộc sống và phát triển bản thân. Từ đó, tạo ra động lực để phát triển đất nước.
Có thị trường lao động, người dân sẽ có được việc làm và cơ hội để làm. Điều này sẽ góp phần giảm đi những cơ hội phát sinh các tệ nạn xã hội xuất phát từ thất nghiệp.
Khi mọi người có cơ hội làm việc và kiếm thu nhập hợp lý từ thị trường lao động, tỷ lệ thất nghiệp và tệ nạn xã hội như tội phạm, nghèo đói thường giảm đi. Điều này là vô cùng ý nghĩa vì nó cũng ảnh hưởng tới trật tự và an sinh xã hội.
Xem thêm: THƯƠNG HIỆU TUYỂN DỤNG LÀ GÌ? CÁC BƯỚC XÂY DỰNG THƯƠNG HIỆU NHÀ TUYỂN DỤNG
Có một sự thật dễ thấy rằng trong các cuộc giao dịch trên thị trường lao động, người sử dụng lao động thường có vị thế hơn. Điều này xảy ra là vì cung lao động thường lớn hơn cầu lao động. Đặc biệt là ở các quốc gia đang phát triển, nơi mà số lượng người đi tìm việc thường nhiều hơn lượng công việc hiện có.
Những người lao động đi tìm kiếm việc làm thường là không có tư liệu sản xuất, chỉ có nguồn lực sức lao động hạn chế, trong khi ở chiều ngược lại, người sử dụng lao động lại có nhiều điều kiện để lựa chọn người lao động. Chính vì thế, mà họ luôn ở vị thế cao hơn.
Kéo theo đó là việc người sử dụng lao động thường là bên quyết định các điều kiện lao động cũng như các vấn đề xung quanh mối quan hệ lao động. Tuy nhiên, trong những trường hợp đặc biệt, người lao động vẫn có vị thế của riêng mình.
Đó chính là những người lao động có trình độ cao, thuộc loại khan hiếm trên thị trường lao động, thì vị thế của người lao động so với người sử dụng lao động không hề thấp hơn, cán cân đàm phán là công bằng trong trường hợp này.
Người lao động thường có vị thế thấp hơn người sử dụng lao động
Thị trường lao động đóng vai trò và có ý nghĩa quan trọng đối với xã hội. Phát triển thị trường lao động sẽ có tác động mạnh mẽ đối với người lao động cũng như thu hút nhà đầu tư.
Những ý nghĩa của thị trường lao động
Thông tin thị trường lao động gồm những nội dung sau đây:
(1) Tình trạng, xu hướng việc làm.
(2) Thông tin về cung cầu lao động, biến động cung cầu lao động trên thị trường lao động.
(3) Thông tin về lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam và người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.
(4) Thông tin về tiền lương, tiền công.
Thông tin thị trường lao động trong quá trình xây dựng, vận hành, nâng cấp mạng thông tin và cơ sở dữ liệu thông tin thị trường lao động phải được bảo đảm an toàn.
Thông tin thị trường lao động phải được bảo mật bao gồm:
- Thông tin thị trường lao động gắn với tên, địa chỉ cụ thể của từng tổ chức, cá nhân, trừ trường hợp được tổ chức, cá nhân đó đồng ý cho công bố;
- Thông tin thị trường lao động đang trong quá trình thu thập, tổng hợp, chưa được người có thẩm quyền công bố;
- Thông tin thị trường lao động thuộc danh mục bí mật nhà nước theo quy định của pháp luật.
Cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân khai thác, sử dụng thông tin thị trường lao động có trách nhiệm bảo đảm an toàn, bảo mật và lưu trữ thông tin theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.
Một thị trường lao động hoạt động hiệu quả có thể tạo ra cơ hội công bằng cho mọi người dựa trên khả năng và nỗ lực của họ, không phụ thuộc vào các yếu tố không công bằng như đẳng cấp xã hội hoặc quan hệ cá nhân.
Tóm lại, thị trường lao động không chỉ là một hệ thống phân phối việc làm và thu nhập, mà còn là một phần quan trọng của cơ sở hạ tầng xã hội, ảnh hưởng sâu rộng đến sự phát triển và ổn định của một quốc gia.
Đặc điểm đầu tiên của thị trường lao động Việt Nam đó là lực lượng lao động trẻ và có trình độ văn hóa khá, có khả năng tiếp cận với những công nghệ và kiến thức mới, mức chi phí cho lao động trẻ tại Việt Nam cũng thấp hơn so với các nước khác.
Lao động tại Việt Nam có số lượng lớn với khoảng 45 triệu người trong độ tuổi lao động. Các doanh nghiệp có nhiều lựa chọn, kể cả đối với công nhân hay nhân viên văn phòng. Tuy nhiên, chất lượng không phải lúc nào cũng như doanh nghiệp mong muốn.
Trình độ chuyên môn hay tay nghề của người lao động trên thị trường lao động Việt Nam nhìn chung còn chưa cao. Thêm vào đó, các vấn đề liên quan đến ý thức hay tác phong làm việc vấn đề cần được nâng cao và cải thiện.
Một đặc điểm nổi bật đối với thị trường lao động tại Việt Nam đó chưa hoàn toàn phát triển hoàn thiện, quy mô thị trường còn hạn chế. Vẫn còn mang tính tự phát.
QUẢN TRỊ HIỆN ĐẠI LÀ GÌ? TỔNG QUAN VỀ LÝ THUYẾT QUẢN TRỊ HIỆN ĐẠI
TOP 12 CÁCH GIỮ CHÂN NHÂN VIÊN GIỎI HIỆU QUẢ BẠN CẦN BIẾT
Những cơ hội và thách thức của thị trường lao động Việt Nam
Trong giai đoạn hiện nay, thị trường lao động tại Việt Nam đang có nhiều cơ hội để phát triển. Điển hình là việc Việt Nam tham gia vào các Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, trong đó, các quy định liên quan đến lao động nhằm xây dựng một sân chơi bình đẳng trên quy mô toàn cầu.
Dựa vào điều đó, đây là cơ hội tốt để Việt Nam sửa đổi các điều lệ pháp luật lao động cũng như các thể chế lao động để thị trường lao động trở nên linh hoạt hơn.
Không chỉ vậy, các FTA còn có những yêu cầu liên quan đến thể chế hỗ trợ quan hệ lao động, và các điều kiện và cam kết mà thông qua đó, thị trường lao động tại Việt Nam có cơ hội “đàn hồi” tốt hơn trước những biến động của thị trường.
Bên cạnh đó, hiện nay thị trường lao động Việt Nam cũng đang có nhiều cơ hội khi chính trị xã hội được đánh giá là ổn định và cởi mở hơn nhiều so với các quốc gia trong khu vực. Điều này đã thu hút rất nhiều vốn đầu tư và các doanh nghiệp nước ngoài, từ đó có nguồn việc làm dồi dào.
Nguồn nhân lực tại Việt Nam cũng đang ngày càng được nâng cao hơn về mặt chuyên môn cũng như năng lực làm việc. Đặc biệt đối với những người lao động tri thức. Nguồn lao động tri thức đang ngày càng đông đảo và chất lượng hơn.
Tuy nhiên, đi kèm với cơ hội sẽ luôn có những thách thức. Việc đẩy mạnh phát triển thị trường lao động để phù hợp với điều kiện quốc tế sẽ là những khó khăn trong việc thay đổi chính sách cũng như hệ thống pháp luật.
Cơ cấu pháp luật hiện chưa đủ linh hoạt để thích ứng với việc triển khai một phương pháp mới, cộng với việc các bên liên quan chưa hoàn toàn hiểu biết về các quy định này. Thiếu kinh nghiệm trong việc thực hiện các cuộc đối thoại và thương lượng cũng đóng vai trò quan trọng, tạo ra những trở ngại đối với hoạt động của thị trường lao động, gây ra sự không đồng nhất so với kỳ vọng.
Bên cạnh đó, thế giới cũng đang đổi thay nhanh chóng cùng với những sự tác động của cuộc cách mạng công nghiệp thứ tư. Các yếu tố mới liên tục xuất hiện tác động đến thị trường lao động cũng như cách thị trường lao động vận hành.
Máy móc công nghệ, robot, trí tuệ nhân tạo lần lượt xuất hiện và nhanh chóng đóng vai trò quan trọng trong sản xuất kinh doanh, thậm chí thay thế người lao động. Điều đó đặt ra thách thức về việc đào tạo tay nghề, cũng như kỹ năng chuyên môn của người lao động.
Việc thế giới biến đổi nhanh chóng khiến cho chúng ta không kịp định hình về thiên hướng phát triển của thị trường nói chung và thị trường lao động nói riêng. Bởi vậy, rất khó để có một định hướng chính xác nhằm mục đích nâng cao thị trường lao động cũng như bắt nhịp được với thế giới.